Ιστορία: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ – ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ ΚΑΤΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ
Μετά από πολλές προσπάθειες διδακτικής πράξης, δοκιμάζουμε την μέθοδο project επιλέγοντας την ύλη και τον τρόπο που θέλουμε οι μαθητές μας να εμπλακούν με το γνωστικό αντικείμενο.
Με δεδομένο ότι η Μυθολογία είναι αγαπητή κι επιλέγεται από τα παιδιά πολύ νωρίς (Νηπιαγωγείο, στο μάθημα της Λογοτεχνίας επίσης) από πέρυσι η Ιστορία της Γ΄τάξης υπάρχει στη Β΄Δημοτικού ως ένα από τα εργαλεία του εκπαιδευτικού. Εκτός από το βιβλίο χρησιμοποιούμε ιδιαίτερα τον διαδραστικό πίνακα για προσέγγισής της με βίντεο, παρουσιάσεις σε power point , ταινίες, εικόνες από έργα τέχνης, βιβλία σχετικά με τους ανθρώπου- πρωταγωνιστές κ.λ.π.
Στη συνέχεια στην Ιστορία από την Δ΄έως την Στ΄ το μάθημα συχνά γινόταν ως κατανόηση κειμένου και κινητοποίησης του μαθητή με αφορμή τις “συνέπειες” της συγκεκριμένης “ιστορίας” στην καθημερινότητα π.χ. φράσεις που έχουν μείνει από την αρχαιότητα, μνημεία, συνήθειες κ.λ.π.Δηλαδή η Ιστορία διδασκόταν ως πηγές που “διάβαζαν κριτικά” οι μαθητές αποκτώντας αυτονομία.
Οι μαθητές εξακολουθούν να προσεγγίζουν τις πηγές, να κρίνουν τις στάσεις πρωταγωνιστών με βάση τις συνέπειες στην χώρα και την εξέλιξή της σε σχέση με τους άλλους λαούς και χώρες . Η ιστορία, η γλώσσα, η γεωγραφία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες Ωστόσο φέτος θα ασχοληθούμε με πιο συστηματικό τρόπο με την “Ιστορία” διαθεματικά.
Γνωρίζοντας τους στόχους του μαθήματος (από τα διαδραστικά βιβλία και προγράμματα σπουδών) οι εκπαιδευτικοί επιλέγουν τη μέθοδο που τους ταιριάζει. Παραθέτουμε δύο:
Α ΜΕΘΟΔΟΣ: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ
Ο εκπαιδευτικός μαζί με. τους μαθητές ομαδοποιούν την ύλη.
Π.χ. στην ιστορία της Δ΄ τάξης.
Ο εκπαιδευτικός με τους μαθητές του βρίσκουν ποια κεφάλαια αναφέρονται στα πολιτεύματα στην αρχαία Ελλάδα, στους πολέμους κ.λ.π. Συζητάει με τα παιδιά γιατί είναι σημαντικά και διδάσκονται κατά την άποψη των μαθητών. Μελετώντας όχι μόνο το βιβλίο αλλά και επιπλέον πηγές που τους δίνει ασχολούνται όλοι μαζί στην αρχή με project για ένα “θέμα”:
- Η συζήτηση στην τάξη, η ατομική ή ομαδική δουλειά για την απάντηση των ερωτήσεων γίνεται μετά την σχετική συζήτηση και προβληματισμό στην τάξη.
- Η επαφή με μνημεία, χώρους μαχών (εκπαιδευτικές εκδρομές) είναι μέρος της μαθησιακής διαδικασίας.
- Η παρουσίαση του αποτελέσματος με ένα δομημένο τρόπο που συμπεριλαμβάνει τους προβληματισμούς και τις σκέψεις των μαθητών καθώς και την κατάθεση του τι επιπλέον του βιβλίου έμαθαν, πώς ένιωσαν και τι θα τους ενδιέφερε να μάθουν στη συνέχεια, είναι και η αξιολόγηση του “μαθήματος” .
- Το τυπικό τεστ γνώσεων/κρίσεως είναι λιγότερο απαιτητικό από την παραπάνω διαδικασία αλλά επιτρέπει σε όλους να αξιολογήσουν “τη διαδικασία” του project
Β ΜΕΘΟΔΟΣ. ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ ΚΑΤΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ
Ο εκπαιδευτικός συζητά με τα παιδιά με ανοιχτά βιβλία τι περιλαμβάνει κάθε κεφάλαιο αποδομώντας το στις πληροφορίες/γεγονότα και τις σχέσεις μεταξύ τους. Στη συνέχεια συζητούν τη σημασία των γεγονότων αυτών στη σημερινή μας ζωή (υπάρχουν πράγματα που ακούμε, βλέπουμε, μαθαίνουμε, εφαρμόζουμε σήμερα και αφορά το συγκεκριμένο κεφάλαιο π.χ. εκφράσεις καθημερινής ζωής, επίσημη θρησκεία της Ελλάδας, ονόματα περιοχών και ανθρώπων γιορτές, εκπαίδευση κ.λ.π.).
- Οι μαθητές κάνουν νοερό χάρτη του κεφαλαίου μετά από εργασία σε ζευγάρια για τα επιμέρους κεφάλαια. Αφού παρουσιάσουν το νοερό χάρτη τον εξηγούν με δικά τους λόγια. ΟΙ συμμαθητές αξιολογούν με τη βοήθεια του βιβλίου και καταλήγουν σε ερωτήματα που τους δημιουργούνται από το κεφάλαιο. Οι μαθητές που το έχουν παρουσιάσει με νοερό χάρτη καταγράφουν τις ερωτήσεις.
- Οι μαθητές αποφασίζουν στην τάξη πώς θα διερευνήσουν τα ερωτήματα και το χρόνο για την παρουσίαση των απαντήσεων. Επίσης προτείνουν εκπαιδευτικές εκδρομές, ταινίες, τραγούδια, βίντεο, κατασκευές, ζωγραφική με αφορμή μια εικόνα (την εξελίσσουν γύρω γύρω με τη φαντασία τους κ.λ.π.).
- Ο εκπαιδευτικός οργανώνει 1-1 ομάδα μαθητών με τα βήματα , τα μέσα και τον τρόπο παρουσίασης. Εξηγεί πώς ο ίδιος μπορεί να τους υποστηρίξει.Όλοι παρακολουθούν τη διαδικασία.
- Κάθε εβδομάδα οι ομάδες αναφέρουν για 5΄την εξέλιξη της εργασίας τους. Οι υπόλοιποι μαθητές κάνουν καλοπροαίρετες παρατηρήσεις βελτίωσης της παρουσίασης.
- Όταν έρθει η μέρα της παρουσίασης για κάθε ομάδα (πρώτα παρουσιάζουν οι δυνατοί μαθητές για να παρατηρούν οι αδύνατοι ) ο εκπαιδευτικός τη βιντεοσκοπεί και οι μαθητές την αξιολογούν.
- Στο τέλος κάθε παρουσίασης όλοι οι μαθητές γράφουν τυπικό τεστ στο συγκεκριμένο κεφάλαιο.
- Σε κάθε περίπτωση οι μαθητές στο τέλος όλων των παρουσιάσεων καταγράφουν την εμπειρία τους: πώς ένιωσαν, τι έμαθαν, τι θα ήθελαν στη συνέχεια να διερευνήσουν και γιατί.
